Kimyasal Güneş Koruyucu Filtreler ve FDA Araştırması
Merhaba...Bu blogu yazmaya başladığım günden itibaren güneşten korunmanın ne kadar önemli olduğunu anlatmaya çalışıyorum. Bu konuda hem ürün bazında hem de genel bilgiler içeren yazılar yazdım. Son zamanlarda hepimizin aklını karıştıran kimyasal güneş koruyucuların içerikleri hakkındaki tartışmaları bloga taşımak istemiyorum ancak, söz konusu FDA araştırması ve tartışmalı hale gelen filtreler hakkında yazmak ve bu konuda kafası karışık olanlarımıza biraz olsun yardımcı olabilmek istiyorum.
Bir süre önce, güneş koruyucuların zararlı olduğu ve içeriklerinin kansere sebep olabileceği şeklinde söylentiler ortaya çıktı. Maalesef, özellikle sosyal medyada bir çok kişi, konuyla ilgili hiç bir bilimsel açıklamayı okuyup anlamadan insanları güneş koruyuculardan korkutacak açıklamalar yapmaya başladı. Bunu fırsat bilen kimileri, ev yapımı güneş koruyucu tarifleri vermeye, evde yapımı güneş koruyucu satmaya başladılar. Ve ben dahil, herkesin kafası allak bullak oldu. Tüm bunların sebebiyse, Amerika Birleşik Devletleri'nin sağlık bakanlığına bağlı çalışan; gıda, diyet eklentileri, ilaç, biyolojik, medikal ürünler, kan ürünleri, medikal araçlar, radyasyon yayan aletler, veteriner aletleri ve kozmetikten sorumlu bürosu FDA'nın kimyasal güneş koruyucularla ilgili yaptığı bir açıklama oldu. Bu yazıda FDA araştırmasından ve söz konusu kimyasal filtrelerden bahsedeceğim.
Cilt kanseri, en yaygın kanser türlerinden birisi... Bu kanserle ilgili çok korkutucu haberleri sıkça duymamamızın en büyük sebebi, gözle görülebilir bir kanser olduğu için erken teşhisinin diğer kanser türlerine nazaran daha kolay olması ve dolayısıyla daha başarılı ve hızlı tedavi edilebilmesi olsa gerek. Cilt kanseri için, diğer kanser türlerine kıyasla öldürmüyor ama süründürüyor diyebiliriz. Amerikan Cilt Kanseri Vakfı'na göre, her yıl cilt kanserine yakalananların sayısı diğer kanser türlerine yakalananlardan çok daha fazla... Üstelik, cilt kanserine yakalanmanın en riskli olduğu yaş sınırı diye bir şey de yok; hepimiz risk altındayız. Cilt kanserinin en önemli sebeplerinden biri uva ve uvb radyasyonu yani güneş... Güneşin bizi kanser hastası yaptığı kanıtlanmış bir gerçek ve yapmamız gereken şeyse güneşten korunmak! Hal böyle olunca, tüm dünyada herkes güneş koruyucuları kullanmaya yönlendiriliyor. Seneler geçtikçe yapılan araştırmalar sonucunda da, güneşten korunmak için çok fazla güneş koruyucu kullanmamız gerektiği anlaşıldı (yüzümüz için bir çay kaşığı, vücudumuz için en az iki golf topu büyüklüğünde). Bunun üzerine, daha önce güneş koruma filtreleri ile ilgili (ürünün kullanma sıklığı ve miktarı açısından) bir endişesi olmayan FDA; güneş filtreleri ile ilgili deneyler yapma kararı aldı.
FDA'nın güneş koruyucularla ilgili araştırmasında 24 sağlıklı gönüllü kullanılmış. Bu gönüllüler, dört gün boyunca, 4 farklı güneş koruyucuyu vücutlarının %75'ine günde dört kez uygulayarak bu teste katılmışlar. Bu kullanım sıklığı, deniz tatillerimizde 2 saatte bir tüm vücudumuza güneş kremimizi yenilediğimiz sıklıkla hemen hemen aynı... Bu süre zarfında, her 24 saatte bir kullanıcıların kanına geçen maddelere bakılmış.
Bu deney sonucunda, 12 kimyasal filtreden 4 tanesi deneklerin kanında farklı oranlarda tespit edilmiş. Bu dört güneş koruyucu aktif; avobenzone, oxybenzone, octocrylene ve ecamsule... Örneğin, avobenzone kanda ilk 24 saatin sonunda 1.8ng/ml ila 4.3ng/ml arasında çıkmış.
FDA'nın önerisine göre, 0.5ng/ml'den daha fazla konsantrasyonda kana geçen (vücut tarafından emilen) aktif maddelerin toksikoloji testine tabi tutulması gerekiyor. Bahsedilen bu dört güneş koruyucu filtre, sadece bir günlük kullanımda bile bu eşiği aştığından ilgili toksikoloji testleri yapılacak.
Bu deney sonucunda, FDA, yüksek oranda (kimyasal filtreye sahip) güneş koruyucu kullanan insanların kanında bu koruyucuların bileşenleri tespit edilebilir, açıklamasını yaptı. Ve açıklamasında şunu da belirtti ki, bu araştırma söz konusu aktiflerin zararlı olduğunu göstermiyor, sadece bu maddelerin toksititesinin araştırılması gerektiğini gösteriyor. Bu test sonuçları açıklanana kadar, FDA güneş kremleriniz bu maddeleri içerse bile kullanmaya devam etmenizi de önermiş, çünkü güneş kesinlikle hepsinden daha tehlikeli! Bu maddelerin zararlı olup olmadıkları hala kesin değil, bunu yakın zamanda öğreneceğiz; kesin olan güneş hepsinden daha zararlı.
Aslında, bu dört güneş koruma filtresinden biri hakkında son 10 yıldır yapılan araştırmalar var. 2008 yılında, ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi bir araştırmasında, insanlardan idrar örnekleri toplamış ve bunların %97'sinde oxybenzone bulmuş. Bu bulgunun sonucunda oxybenzone ile ilgili araştırmalar genişletilmiş. Oxybenzone'un ergenlik çağındaki erkek çocuklarda düşük testesteron seviyesiyle, yetişkin erkeklerde hormon değişiklikleri ile, kadınlarda hamileliğin kısa sürmesi ve bebk kilolarında anomali ile potansiyel bir bağı olabileceği sonucuna varılmış. Son 10 yıllık araştırmalar, oxybenzone un alerjik kontakt dermatitin en yaygın sebebi olduğunu gösteriyor. FDA'nın son araştırmasında da, kanda 200ng/ml olarak tespit edilmiş.
Oxybenzone un insan sağlığına olan etkileri ile ilgili araştırmalarla birlikte, bu maddenin denize karıştığında mercan resiflerini ve deniz canlılarını öldürdüğü de kanıtlanmış durumda... 2020 yılından itibaren, Florida'da ve Pasifik Adası Palau'da oxybenzone ve octinoxate içeren güneş koruyucuların kullanılması ve o bölgeye sokulması yasaklandı. Bu arada, octinoxate insan kanında bulunan dört filtreden biri değil ama okyanus ve deniz yaşamı için öldürücü etkiye sahip, ayrıca endokrin bozucu etkileri tespit edilmiş.
Oxybenzone ile ilgili araştırmalar sonucunda, AB ülkelerinde UVA ve UVB radyasyonuna karşı daha yeni ve daha etkili olan avobenzone, octocrylene ve ecamsule kullanılmaya başlansa da, bu maddeler için yukarıda yazdığım gibi FDA onayı henüz gelmedi. Test sonuçlarının 2019 yılının sonuna doğru açıklanması bekleniyor. Şu anda FDA'nın güvenli ve etkili bulduğu güneş koruma filtreleri titanyum dioksit ve çinko oksit ve iki de fiziksel (mineral) filtreler...
Yukarıda bahsettiğim 4 kimyasal güneş koruma filtresi, ürün içeriklerinde her zaman o isimlerle bulunmuyor. Dolayısı ile, FDA araştırmasını tamamlayana kadar bu aktiflerden uzak durmayı seçerseniz, ewg verilerinde belirtilen "synonym(s)" kısmından eş anlamlılarını bulabilir ve elinizdeki koruyucuların içeriklerini kontrol edebilirsiniz. Her bir filtre için verilerin fotoğraflarını yazıya ekledim. Ayrıca aşağıya konu ile ilgili bulduğum yazıları ve makalelerin linklerini de ekliyorum. Güneş koruyucularla ilgili, son dönemdeki polemikler ne olursa olsun, Dünyadaki kanser vakıflarının ve FDA'nın da günün sonunda, amiyane tabirle "Güneşten yeter ki korunun da, nasıl korunursanız korunun" dediklerini unutmamamız gerektiğini özellikle vurgulamak istiyorum.
Sevgiler...
Linkler:
FDA açıklaması
Cancer Council Sunscreen Reactions
Blana'cım, gayet objektif, görsellerle desteklenmiş, üst perdeden olmayan ve anlaşılır yazın için çok çok teşekkür ederim! Evet, sonuçta "güneşten korunmak" hepsinden çok daha önemli! Tabii ki daha temiz, çevreye ve vücudumuza zarar vermeyecek içerikleri tercih etmek bana göre hala önemli; ama, çok da panik olmaya gerek yok kısacası :) Ellerine kollarına gözlerine sağlık canım benim! Harikasın! Çoook öpüyorum!!!!
YanıtlaSilBaşak'cım yazıyı beğenmene çok çok sevindim. Hiç bir kurumu yargılamadan, bilimsel olmayan kaynaklara başvurmadan, sadece olanı anlatan bir yazı yazmak istedim keza, her kafadan bir ses çıkıyor.
SilBen de mümkün olduğu kadar mineral filtreler kullanmaya çalışacağım ama güvenilir kimyasal filtreler hala var ve söz konusu dört filtre hakkında da ne sonuç çıkacak hala bilmiyoruz. Ben de çok panik yapmaya gerek olmadığını düşünüyorum.
Güzel yorumun için çok teşekkür ederim bebişim, kocaman kocaman öperim <3